Od 1 października 2011 roku nianie, jako osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem do lat 3, została objęta obowiązkiem ubezpieczeniowym – czyli została wprowadzona do zawodów podlegających tytułowi do ubezpieczeń. Jakim ubezpieczeniom podlegają nianie i przez jaki okres?
Według ustawodawcy niania to osoba pełnoletnia sprawująca opiekę na podstawie umowy uaktywniającej. Umowa ta jest świadczeniem usług, do którego należy odnosić przepisy kodeksu cywilnego, takie jakie stosuje się wobec umowy zlecenie. Umowa taka powinna określać między innymi strony, cel oraz przedmiot umowy, czas oraz miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci objętej opieką, wysokość wynagrodzenia, ale również warunki i sposób zmiany umowy, tak jak i jej rozwiązanie lub dodatkowe obowiązki niani. Umowa taka winna być podpisana przez niania_w_pracyoboje rodziców lub jednego jeżeli jest on/ona rodzicem samotnie wychowującym dziecko. Niania podlega ubezpieczeniom emerytalnym oraz rentowym, ale również wypadkowemu, chyba że zachodzą okoliczności wyłączające ten obowiązek. Jeżeli niania spełnia warunki by podlegać pod ubezpieczenie społeczne, podlegać również będzie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wszystkim tym ubezpieczeniom nianie podlegają od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy do dnia rozwiązania umowy lub jej wygaśnięcia. Objęcie niani dobrowolny ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, ale nie później niż 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Należy pamiętać, że niania może sprawować opiekę na dzieckiem w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończyło 3 lata. Wyjątkiem stanowi wiek 4 lat w przypadku gdy niemożliwe jest lub znacznie utrudnione objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym. W momencie gdy powstaje zbieg tytułu dotyczących ubezpieczenia, czyli niania posiada już inny tytuł do ubezpieczenia, np. umowa o pracę, uczeń, student, należy taki zbieg rozstrzygnąć zgodnie z zasadami opisanymi w kodeksie cywilnym dotyczącymi umowy zlecenie. Wyjątek to zawarcie umowy uaktywniającej z uczniem lub studentem do ukończenia przez niego 26 lat. Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne została ustalona w formie procentowej liczonej o wymiaru składek i wynosi poszczególnie: na ubezpieczenie emerytalne – 19,52%, na ubezpieczenie rentowe – 8%, na ubezpieczenie chorobowe – 2,45%, na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowane, a jej zasady ustalone są w ustawie z 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.