Rodzinna piecza zastępcza jest to sprawowanie opieki na dzieckiem w przypadku gdy rodzice dziecka nie są w stanie zapewnić mu należytej opieki. Głównym celem pieczy zastępczej jest działanie
na rzecz wspierania rodziny, które posiadają trudności w wypełnianiu swoich obowiązków rodzicielskich.
Istnieją dwie formy pieczy zastępczej. Są to rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka.
Obie formy zapewniają dziecku całodobową opiekę oraz wychowanie, kształcenie, rozwój zainteresowań, dostęp do 2130411462_01b69bec06_zopieki medycznej, zaspakajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, społeczne i religijne. Objęcie dziecka którąś z obu form może nastąpić na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości. Osoba pełnoletnia może jednak przebywać w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka nie dłużej niż do ukończenia przez niego 25 roku życia. Podstawą umieszczenia dziecka pod pieczą zastępczą jest orzeczenie sądu, ale również
w przypadkach pilnych na wniosek oraz zgodą rodziców. W takim przypadku prowadzącym rodzinny dom dziecka lub rodzina zastępcza podpisują umowę z starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rodziny lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka.
Dziecko będzie przebywało pod opieką rodzinnej pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków, które umożliwiłyby jego powrót do rodziny biologicznej, czyli do czasu gdy trudności, które były powodem umieszczeni dziecka pod pieczą zastępczą przestaną się utrzymywać.
Obowiązek pieczy zastępczej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego, natomiast organizuje ją powiat. Instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadobcyjnych. Placówki opiekuńczo-wychowawcze prowadzone są jako placówki typu: socjalizacyjnego, interwencyjnego, specjalistyczno-terapeutycznego oraz rodzinnego. Pozostałe dwie zapewniają dzieciom specjalistyczną opiekę medyczną i rehabilitację.
W placówkach opiekuńczo-terapeutycznych umieszczane są dzieci powyżej 10 roku życia (z wyjątkiem tych typu 6776952590_a3d1f29682_zrodzinnego), wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie. Regionalne placówki przyjmują dzieci, które ze względu na stan zdrowia wymagają specjalistycznej opieki i rehabilitacji. W ostatniej natomiast dzieci, które czekając na przysposobienie nie mogą zostać umieszczone w rodzinie zastępczej. Maksymalny wiek takiego dziecka nie może przekroczyć jednego roczku.
Umieszczenie w instytucjonalnej pieczy zastępczej, tak jak w przypadku pieczy o charakterze rodzinnym, następuje po wyczerpaniu wszystkich form pomocy rodzinie i trwa do czasu zaistnienia warunków umożliwiających powrót dziecka do rodziny biologicznej albo umieszczenia go w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej.